Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja i Uprava opštine Ćićevac, još proletos su započeli niz aktivnosti radi izgradnje postrojenja za fizičko – hemijski tretman opasnog otpada ne obazirući se na činjenicu da ne postoje uslovi za njegovu gradnju na za to određenoj lokaciji u Pojatu; ne obazirući se ni na moguće posledice kršenja propisa koji imaju za cilj da rizike po zdravlje ljudi i životnu sredinu svedu na najmanju moguću meru i ne obazirući se na volju građana i primedbe stučnjaka.
Vlast relevantne informacije od javnosti o ovom postrojenju skriva; a isto tako nastoji da dovede javnost u zabludu po pitanju same prirode postrojenja, vrsta otpada, kao i mogućih rizika (odnosno tvrdi da mogućnost akcidenta ne postoji). Po sredi je brutalno nametanje partikularnog interesa proglašenog za opšti - svedočanstvo porazne politike koja od građana pravi žrtve svoje neodgovornosti.
Termin "tečni neorganski otpad" koji se koristi u aktima koje donosi lokalna samouprava, a takođe se upotrebljava pri informisanju javnosti putem medija i od strane predstavnika Ministarstva je potpuno neadekvatan i predstavlja pokušaj prikrivanja prave namene postrojenja i dovođenja javnosti u zabludu.
Pozitivno pravo RS ne poznaje takvu klasifikaciju otpada. Zakon o upravljanju otpadom čl. 7 propisuje da su vrste otpada u smislu ovog zakona komunalni otpad (kućni otpad); komercijalni otpad; industrijski otpad. Otpad u zavisnosti od opasnih karakteristika koje utiču na zdravlje ljudi i životnu sredinu, može biti: inertni; neopasan; opasan. U prilog tome dovoljno je uporediti, u čl. 3 Odluke o izradi plana detaljne regulacije za izgradnju Postrojenja za fizičko - hemijski tretman neorganskog tečnog otpada, navedene katastarske parcele (kp. Br. 2078/1, 2710, 2709 i 2708/5) sa onima navedenim u pismu o namerama od 24.06.2009.g upućenom predsedniku opštine Zlatanu Krkiću. U pismu se izričito ne pominje Postrojenje za fizičko - hemijski tretman opasnog otpada, već se naziva Postrojenje za fizičko - hemijski tretman otpada, ali upoređivanjem podataka iz izvora na koje se ministar poziva - Strategije upravljanja otpadom i Strategije prostornog razvoja Republike Srbije do 2020, sa podacima iznetim u pismu, jasno i nedvosmisleno se utvrđuje da je u pitanju Postrojenje za fizičko - hemijski tretman opasnog otpada. (Videti str. 67 Strategije upravljanja otpadom; u tom smislu treba uzeti u obzir i Strategija prostornog razvoja Republike Srbije do 2020 i Prostorni plan RS. Ovi akti predviđaju izgradnju jednog Nacionalnog centra za upravljanje opasnim i medicinskim otpadom koji će sadržati postrojenje za fizičko - hemijski tretman, deponiju i skladište.
Zakon o prostornom planu Srbije 2010 - 2020:
"Za uspostavljanje sistema upravljanja opasnim otpadom planira se izgradnja jednog
Nacionalnog centra za upravljanje opasnim i medicinskim otpadom u narednom
planskom periodu, dovoljnog kapaciteta za celokupnu količinu opasnog otpada koji se
godišnje generiše u Republici Srbiji. Nacionalni centar će biti lociran u centralnoj
Srbiji, u regionu koji obuhvata Moravičku, Šumadijsku, Pomoravsku, Rašku i
Rasinsku oblast i sadržaće postrojenje za fizičko-hemijski tretman opasnog otpada.
Šta spada u opasni otpad?
1. Tipovi otpadaka po mestu nastajanja:
1.1. Klinički otpaci iz bolnica, medicinskih centara i klinika
1.2. Otpaci iz proizvodnje i pripreme farmaceutskih proizvoda
1.3. Otpaci koji se sastoje od farmaceutskih proizvoda, droga i lekova
1.4. Otpaci iz proizvodnje, pormulacije i korišćenja biocida i fitofarmaceutskih proizvoda
1.5. Otpaci iz proizvodnje, formulacije i korišćenja hemikalija za zaštitu šuma
1.6. Otpaci iz proizvodnje, formulacije i korišćenja organskih rastvarača
1.7. Otpaci iz temičkih procesa koji sadrže cijanide
1.8. Otpaci na mineralna ulja koja ne odgovaraju svojoj prvobitnoj nameni
1.9. Zauljene otpadne vode, smeše voda-ugljovodonik, emulzije
1.10. Otpadne materije i predmeti koji sadrže ili su zagađeni polihlorisanim bifenilima (PCB s) ili polihlorisanim terfenilima (PCB s) i/ili polibromovanim bifenilima (PBB s)
1.11. Rezidualni otpad iz procesa rafinerije, destilacije i svakog drugog pirolitičkog tretmana
1.12. Otpaci iz proizvodnje, formulacije i korišćenja mastila, boja, pigmenata, lekova, voskova
1.13. Otpad iz proizvodnje, formulacije i korišćenja smola, lateksa, plastifikatora, lepkova, adheziva
1.14. Otpadne hemijske materije nastale u istraživačkim i razvojnim aktivnostima koje nisu identifikovane i/ili su nove i čiji efekti na čoveka i/ili okolinu su poznati
1.15. Otpaci sa eksplozivnim osobinama koji nisu predmet drugih propisa
1.16. Otpaci iz proizvodnje, formulacije i korišćenja fotografskih hemikalija i materijala za razvijanje
1.17. Otpaci nastali pri površinskom tretmanu metala i plastike
1.18. Ostaci iz prerade industrijskog otpada
2. Otpaci koji u svom sastavu sadrže:
2.1. Metalni karbonikl
2.2. Berilijum i njegova jedinjenja
2.3. Jedinjenja šestovalentnog hroma
2.4. Jedinjenja bakra
2.5. Jedinjenja cinka
2.6. Arsen i njegova jedinjenja
2.7. Selen i njegova jedinjenja
2.8. Kadmijum i njegova jedinjenja
2.9. Antimon i njegova jedinjenja
2.10. Telur i njegova jedinjenja
2.11. Živa i njena jedinjenja
2.12. Talijum i njegova jedinjenja
2.13. Olovo i njegova jedinjenja
2.14. Neorganska jedinjenja fluora i kalcijum fluorid
2.15. Neorganski cijanidi
2.16. Kiseli rastvori ili kaseline u čvrstom stanju
2.17. Bazni rastvori i baze u čvrstom stanju
2.18. Azbest (prašina i vlakna)
2.19. Organska jedinjenja fosfora
2.20. Organski cijanidi
2.21. Fenoli, jedinjenja fenola i florofenoli
2.22. Etri
2.23. Halogenisani organski rastvarači
2.24. Organski rastvarači isključujući halogenisane rastvarače
2.25. Jedinjenja polihlorisanog dibenzofurana
2.26. Jedinjenja polihlorisanog dibenzo-p-dioksina
2.27. Organohalogena jedinjenja osim materija koje se navode u ovom prilogu
2.28. Opasni otpaci iz domaćinstva
2.29. Ostaci iz procesa spaljivanja otpadaka iz domaćinstva
Na osnovu Zakona o upravljanju otpadom i Pravilnika o načinu postupanjima sa otpacima koji imaju svojstva opasnih materija (Sl. Glasnik RS 12/95) čl.7, imajući u vidu prethodno navedene činjenice, ova lokacija je neuslovna za tu namenu.
Ovaj pravilnik, između ostalog, propisuje da ovakav objekat mora neophodno je da bude udaljeno najmanje pet kilometara od naselja i dva kilometra od reke, dok je predmetna lokacija uz sama naselja Pojate i Ćićevac i pored Jovanovačke reke; takođe nisu ispunjeni uslovi u pogledu sastava tla.
Čl.7: Skladište se smešta tako da:
1. udaljenost od naselja iznosi najmanje 5 km, a u posebnim geografskim uslovima, u kojima postoje prirodne orografske prepreke između naselja i skladišta, odstupanje iznosi najmanje 2 km,
2. udaljenost iznosi najmanje 3 km, od zaštićenog prirodnog dobra odnosno spomenika kulture,
3. je udaljenost od obala reka najmanje 2 km,
4. glinovit teren ima sloj od najmanje 20 m gline, sa propustljivošću od -8 najviše 10 cm/s, ili veštački izgrađen nepropusni teren,
5. je najviši nivo podzemne vode udaljen najmanje 1 m od donje spoljašnje strane skladišta,
6. tereni nisu podložni plavljenju,
7. je obezbeđena zaštita životne sredine, života i zdravlja ljudi.
Opasni otpaci se mogu skladištiti:
1. u rudnicima koji su napušteni zbog iscrpljenosti ležišta ruda, ako nema opasnosti od prodiranja podzemnih voda, ako se ispod i iznad mesta skladištenja nalazi dovoljan sloj vodonepropustivog tla i ne preti pojava metana i drugih eksplozivnih gasova.
2. na stenovitoj podlozi sa izgrađenim prostorima za skladištenje, gde je obezbeđeno odvajanje opasnih otpadaka koji se skladište i okolnih geoloških formacija, za slučaj tektonskih pojava i drugih geomorfoloških promena.Građani Pojata su podneli opštinskoj upravi peticiju kojom zahtevaju obustavljanje svih aktivnosti vezanih za izgradnju postrojenja. Peticiju je potpisalo 550 građana ( od 817 sa biračkim pravom ), ali opštinska vlast se na to nije obazirala kao ni na zaključak zbora građana u čijem radu je učestvovalo 346 građana. Građani susednog Drenovca su se takođe obratili OU sa istovetnim zahtevom.
Stručna lica su takođe protiv. Komisija za planove opštine Ćićevac je nakon odbijanja da da saglasnost za izgradnju (s obzirom da uslovi u pogledu lokacije nisu ispunjeni, a takođe ne postoji pravni ni planski osnov) je odmah smenjena i nakon toga su dva puta imenovane nove komisije čiji članovi ne ispunjavaju zakonom propisane uslove za obavljanje tih poslova. Skupština opštine Ćićevac je na sednici 26.03.2010. donela Rešenje o obrazovanju komisije za planove opštine Ćićevac i imenovanju članova komisije. Ovim rešenjem je prekršen čl. 52 Zakona o planiranju i izgradnji (Sl. Glasnik RS, br. 72/09 i 81/09 - ispravka) s pozivom na koji je pomenuto rešenje i doneto. Naime, članovi ispred ministarstva ne poseduju odgovarajuće licence iz oblasti prostornog planiranja i urbanizma kako zakon nalaže. Stoga, je i ova odluka protivzakonita. Predsednik i još jedan član ove, novoimenovane komisije su kasnije podneli ostavke, a SO-e je ponovo imenovala Komisiju ne poštujući Zakon.
Takođe je podnet zahtev za sprovođenje referenduma na delu teritorije opštine koji je najmerodavniji i najdemokratskiji način odlučivanja, jer demokratija znači donošenje odluke od onih kojih se ta odluka tiče. Ne može niko u ime građana Pojata odlučiti šta je njihov najbolji interes sem njih samih. Ali ovaj Zahtev dugo nije uvrštavan na dnevni red sednica Skupštine opštine, a onda kada je uvršten - odbornici, uprkos zakonskoj i statutarnoj obavezi da donesu odluku o raspisivanju referenduma, to nisu učinili. Na sednici Skupštine opštine Ćićevac održanoj 09.07.2010.g, odbornici SO-e nisu usvojili punovažni i na osnovu zakona sačinjen Zahtev za raspisivanje referenduma na teritoriji naseljenog mesta Pojate (po pitanju koje se odnosi na izgradnju postrojenja za fizičko - hemijski tretman opasnog otpada). SO-e je bila na osnovu zakona i Statuta opštine (čl. 92) da raspiše referendum, međutin nije, te je ovakva odluka Skupštine opštine protivustavna, protivzakonita i protivna Statutu opštine. Ovo predstavlja grubu povredu Ustava i zakona, krajnju arogantnost.
Odluku o izradi Plana detaljne regulacije za izgradnju postrojenja za fizičko - hemijski tretman neorganskog tečnog otpada, na predlog Opštinskog veća, Skupština opštine je donela na sednici održanoj 09.07.2010.g. Odluka je doneta suprotno čl.46 Zakona o planiranju i izgradnji i čl. 40 Pravilnika o sadržini načinu i postupku izrade planskih dokumenata, s obzirom da Predlog Odluke nije pratilo odgovarajuće Mišljenje organa nadležnog za stručnu kontrolu tj. Komisije za planove. Pored toga, Odluka o izradi plana detaljne regulacije nema planski osnov. Generalnim planom Ćićevca na toj lokaciji su predviđena skladišta i servisi, a ne izgradnja postrojenja za fizičko - hemijski tretman opasnog otpada. Prostorni plan opštine nije donet.
Na pomenutoj sednici 09.07.2010.g, SO-e je donela Odluku o izradi strateške procene uticaja na životnu sredinu postrojenja za fizičko - hemijski tretman neorganskog tečnog otpada; Donošenje takve odluke nije u nadležnosti SO-e, već na osn. Čl. 5 Zakona o strateškoj proceni uticaja na životnu sredinu, takvu odluku donosi organ nadležan za pripremu planova i programa - tj. Odeljenje za privredu, finansije, urbanizam i inspekcijske poslove.
Ovo su činjenice.
